Las net met veel interesse de reactie van Maurice De Hond op de passage van Daphne Deckers in de uitzending van WNL op Zondag. Daphne stelde “Er is wederom aangetoond dat als je iets op papier leest, je het beter tot je neemt dan als je het vanaf een iPad leest” en de reactie van Maurice is “Je moet nieuwe technologie gebruiken om nieuwe dingen mee te doen. Als je er alleen oude dingen mee doet, hoef je de nieuwe technologie niet te gebruiken . (Dus een leerboek lezen op een iPad is weinig zinvol).”

Beide hebben gelijk en vooral: beide stellingen spreken elkaar niet tegen. Het zou fout zijn dit als een tegenstelling te zien. Is er nog nood aan papier? Wellicht wel, om de reden die Daphne aanhaalt. Trouwens, noteren op papier is echt beter, maar misschien niet om de reden die je dacht. Is er geen nood aan technologie op school? Absoluut wel, maar dan liefst voor zinvolle zaken die meerwaarde hebben, zoals Maurice verschillende voorbeelden aanbrengt in zijn stuk.

Waar Maurice volgens mij gevaar loopt de mist in te gaan is met deze passage:

“Kijk eens naar kinderen van een jaar of 5.  Wat hebben ze vanaf hun geboorte veel geleerd. Dat hebben ze gedaan zonder dat ze een letter hebben kunnen lezen. Het leren gaat vooral via het zien, horen, imiteren  en het vervolgens proberen, proberen en nogmaals proberen.”

Niet dat dit fout is, maar het is in de wereld van vandaag én die van morgen al lang niet meer genoeg. Dit is niet eens een bijna romantisch beeld van kinderen en onderwijs en ook dit is een klassieke fout. De vraag is namelijk of je zo alles kan leren. En of je enkel moet leren waar je interesse in hebt? Heeft onderwijs niet meer taken dan deze? En of je – als je zo leert – wel steeds het juiste of correcte leert? (3X raden) En… of het de meest efficiënte manier is. Ja, je kan ogenschijnlijk veel leren van een lezing van Robert Dijkgraaf, maar zonder inoefenen, herhalen of ‘kortsluiting’, is de kans klein dat je het zal onthouden. Of je trouwens alle nuances en inzichten van een gesproken verhaal op afstand krijgt die je via een tekst of van interactie met een docent of medelerende zou krijgen, is op zijn zachtst gezegd niet zo zeker.

De grote fout die ogenschijnlijk zowel Daphne als Maurice maken is dat er een one size fits all-denken lijkt uit te spreken, het idee dat er 1 aanpak zou bestaan die voor elke leerlingen en elke inhoud werkt. Ik schrijf bewust ogenschijnlijk omdat ik weet dat deze denkfout bij O4NT trouwens veel minder gemaakt wordt dan wat het soms in de media lijkt.

Goed onderwijs, en zeker prima leerkrachten, gebruiken een veelvoud van middelen en aanpakken om net leren mogelijk te maken. Een rijk repertoire aan middelen en aanpakken, liefst met bewezen meerwaarde, daar gaat het dan over. Dus zowel bord en krijt als tablets (alhoewel misschien deze in de laatste jaren van het VO overbodig zijn), zowel directe instructie als groepswerk en de vele, vele andere mogelijkheden.

Het meest jammere is dat deze discussie zo weer over het hoe gaat, terwijl onderwijs2032 toch eerder over het wat en waarom zou kunnen gaan.

P.S.: Oja, een vraagje: verlaat in dergelijke discussie aub de anekdotiek als argumentatie. Waar sommige stellen dat je met onderzoeken en tegenonderzoeken kan zwaaien, is dit veel minder het geval dan bij anekdotes en tegen-anekdotes.