Deze post verscheen eerst op dieponderzoek.nl.

Een Fitbit is een draadloos apparaatje dat op een horloge lijkt en dat bijhoudt hoeveel je beweegt, eet en slaapt. Vervolgens kun je je data delen met vrienden. Het idee is dan dat het competitie-element je aanzet nog beter te bewegen, eten en slapen. Twee Britse bewegingswetenschappers stellen echter op basis van onderzoek [open access] dat de Fitbit het tegenovergestelde effect heeft op jongeren.

Methode
Aan het onderzoek deden honderd jongeren mee van 13 en 14 jaar. Ze werden via de gymlessen van twee Britse scholen geworven. De deelnemers moesten acht weken lang een Fitbit Charge dragen. Zowel aan het begin als aan het einde van deze periode werd er een kwantitatieve vragenlijst afgenomen. Daarna werden de leerlingen in focusgroepen op een kwalitatieve manier bevraagd. Hierdoor verkregen de onderzoekers zowel objectieve als subjectieve inzichten over de Fitbit.

Resultaten
Na het dragen van de Fitbit waren competentie, autonomie en motivatie afgenomen. De focusgroepen hielpen de onderzoekers deze resultaten te begrijpen. Zo vertelden de leerlingen dat een standaarddoel van 10.000 stappen per dag vaak niet haalbaar is. Hierdoor voelden ze zich minder competent:

“Then you sit there and you realise it’s seven o’clock and you’ve got, like, ten steps, you feel really bad.”

Het competitieve element werkte ook demotiverend. Aanvankelijk wilden de de leerlingen elkaar graag verslaan in allerlei poules. De groepsdruk die daarmee gepaard gaat leidde bij sommige leerlingen tot meer bewegen, maar creëerde bij andere juist negatieve gevoelens van niet goed genoeg zijn. Bovendien was de beweging gericht op het verslaan van een ander, niet op het plezier van het bewegen zelf. De motivatie om te gaan bewegen kwam dus voort uit druk en schuldgevoelens.

Ook interessant is dat de nieuwigheid van de Fitbit er na vier weken af was:

“I feel like, in the first few weeks, I was motivated more, but then by the end I was just sort of discouraged by—It’s not like I didn’t do exercises, just—I don’t know.”

Na die vier weken gingen ze ook minder bewegen, en waren ze minder gemotiveerd om te bewegen. Het positieve effect van de Fitbit was dus zeer kortstondig.

Implicaties
Kekke nieuwe technologieën als de Fitbit kunnen dus een negatief effect hebben op de motivatie om te gaan bewegen. Vooral het element van vergelijken speelt daarbij een rol: het vergelijken met een standaarddoel en het vergelijken met elkaar. De onderzoekers raden daarom aan kinderen en jongeren vooral te stimuleren persoonlijke doelen op te stellen. Apparaten als de Fitbit kunnen gepersonaliseerd worden en het is belangrijk jonge mensen daarop te wijzen. Bovendien stellen de onderzoekers dat er opgepast moet worden met bewustwordingscampagnes die standaarddoelen promoten, zoals de 10.000 stappen.