Iets baseren op een enkele studie is nooit slim. Maar als twee grote en degelijke studies iets gelijkaardigs zeggen, dan is nog steeds aangewezen voorzichtig te blijven, maar toch wel alles serieus te bekijken. De voorbije weken verschenen twee gelijkaardige studies over de rol van (achtergrond)kennis bij begrijpend lezen en wat blijkt: die rol zou enorm zijn en belangrijke consequenties hebben naar (on)gelijke kansen.

Dat kennis belangrijk is voor begrijpend lezen, wisten we natuurlijk al langer dan vandaag, maar de onderzoeken tonen dat het wel eens belangrijker zou kunnen zijn dan gedacht ten opzichte van leerstrategieën.

De eerste longitudinale studie kreeg minder aandacht dan de tweede, maar ik benader ze chronologisch. Het onderzoek van James Kim en collega’s ontwikkelden een kennisrijk curriculum More genaamd en onderzochten het effect hiervan in 30 scholen bij net geen 3000 leerlingen in een randomized controller trial waarbij kinderen vergeleken werden die het curriculum wel kregen met kinderen die het niet kregen. Het onderzoek toont enkele opvallende resultaten. Zo vermindert de ongelijkheid, gaat het negatieve effect van een lange zomervakantie achteruit en halen alle lezers (sterke, zwakkere,…)  er voordeel uit. En oja, het onderzoek bevestigt ook dat lezen op papier beter is dan op scherm.

De tweede studie is van David Grissmer en een heleboel collega’s waaronder Dan Willingham wat voor de nodige buzz zorgde. Het is een longitudinale studie waarbij gekeken werd wat het effect was van de invoering van een kennisrijk curriculum in charter schools in Denver, waarbij kinderen vergeleken werden die via loterij wel in de scholen terechtkwamen met de leerlingen die er niet in terechtkwamen. De leerlingen met het kennisrijke curriculum scoorden 16 procentpunten hoger dan de vergelijkbare groep. Dit is een enorme stijging, maar ook opvallend: de ongelijkheid in deze scholen ging achteruit voor de verschillende vakken. Let wel: deze studie is vooralsnog een working paper!

Beide onderzoeken tonen ook een transfer-effect. Transfer is wat we willen, zeker bij begrijpend lezen. Het is de bedoeling dat je ook uit nieuwe teksten over een nieuw onderwerp de essentie kan halen.

Als beide onderzoeken een ding duidelijk lijken te maken, dan is het belang van kennis in onderwijs, net ook voor gelijke kansen. Het is een voordeel dat beide onderzoeken twee verschillende kennisrijke curricula hebben gebruikt, want dat zal wellicht de belangrijkste vraag zijn: welke kennis is nodig in een dergelijke curriculum. Het Core Curriculum dat ED Hirsch ontwikkelde en in de tweede studie gebruikt werd, heeft overlap, maar ook verschillen met het MORE-curriculum uit het tweede.