Via de blog van Piet Vervaecke stootte ik op dit rapport van de Vlaamse onderwijsadministratie en moest even naar adem happen toen ik het begon door te nemen.

De Vlaamse onderwijsadministratie maakt naar aanleiding van de wissel van de legislatuur traditioneel een analyse van de belangrijkste grote trends en maatschappelijke ontwikkelingen die op ons afkomen en waar we dus best rekening mee houden wanneer we het toekomstig onderwijsbeleid vorm geven.

In de 180 pagina’s komen erg veel belangrijke trends aan bod die een invloed hebben op onderwijs. Denk aan demografie, digitalisering, evoluties bij leerkrachten, leerlingen, leidinggevenden. Alleen al de inhoudstafel lezen, is een mengeling van herkenning en aanzetten tot nadenken. Heb nog niet alle 180 pagina’s kunnen lezen het voorbije uur, maar het is een schat aan informatie en grafieken. Van de daling in de leeftijdsgroep 6-11 en stijging in de leeftijdsgroep 18-24 in de periode 2023-2030, over de trends van meer huisonderwijs, meer examens bij de examencommissie en meer deeltijds kunstonderwijs, tot leraren die zich minder gewaardeerd voelen, zo veel komt aan bod.

Gewoon een fragment over het profiel van de leerkracht dat duidelijk maakt waarom dit rapport zo handig is:

De Vlaamse leerkrachtenpopulatie is relatief jong. Onder andere als gevolg van het afschaffen van de eindeloopbaanregelingen neemt de groep leerkrachten van 60 jaar en ouder wel toe.1 Zo was in 2022 6,1% van de leerkrachten 60 jaar of ouder tegenover 4,3% in 2017.2 De leeftijdsstruc- tuur verschilt wel aanzienlijk per school.

Vlaamse leerkrachten zijn, net als hun internationale collega’s, overwegend vrouwelijk: 87% van alle personeelsleden in basisonderwijs en 64% in het secundair onderwijs.

De meerderheid van Vlaamse leerkrachten werkt voltijds en is tewerkgesteld in één school. Hoewel de meerderheid van de Vlaamse leerkrachten voltijds werkt, is het aandeel deeltijds werkende leerkrachten relatief hoog in vergelijking met andere landen en sectoren. In het basisonderwijs is er een stijging van 36,2% naar 38,5% deeltijds werkenden tussen 2012 en 2022. Hoewel deeltijds werk kan helpen om een betere balans te vinden tussen werk en privé-leven, zorgt deze trend wel voor een behoefte aan bijkomend personeel. In het secundair onderwijs zien we omgekeerd aan het basisonderwijs een beperkte daling van het aandeel deeltijdse leerkrachten: van 36,8% in 2012 naar 35,9% in 2022.

Leerkrachten wonen dichter bij hun werkplek dan de gemiddelde werknemer (37,7% op minder dan half uur versus 35,4% gemiddeld op de Vlaamse arbeidsmarkt).

De leerkrachtenpopulatie is weinig divers wat land van herkomst betreft. Er is weliswaar een toename maar in 2019 had slechts 6,4% van de leerkrachten in het basis en secundair onderwijs een buitenlandse herkomst8 tegenover een groeiende diversiteit in de groep van leerlingen. Ter vergelijking: 36,8% van de bevolking tussen 0 en 17 jaar had een buitenlandse herkomst in 2019.