Tja, het stond in de sterren geschreven. Het loopbaanpact zou het niet halen deze legislatuur. Ook minister Crevits beet haar tanden stuk. Ja, er komt wel een onderzoek naar de werkdruk bij leerkrachten, maar dat zal minstens een jaar duren en dan zijn we wel heel erg dicht bij de volgende verkiezingen.

De voorbije weken werd vooral gefocust op extra uren voor de masters/licentiaten, iets wat in feite een idee was dat Lieven Boeve vorig jaar lanceerde, maar de voorbije weken vooral geassocieerd werd met de minister en dat voor de nodige onrust in de leraarskamer zorgde. Het zou een manier geweest zijn om geld op te brengen voor de nodige extra ondersteuning en jobzekerheid van jonge leerkrachten en voor een betere eindeloopbaan voor oudere lesgevers. Ik vond het zelf vreemd dat dit verhaal opeens terug in de media opdook enkele weken geleden. Los van de discussie of dit al dan niet een goed idee zou geweest zijn, stond het idee haaks op een ander idee dat al een tijdje rondzoemt, namelijk dat we niet meer naar het aantal lesuren zouden moeten kijken, maar meer zouden spreken van een schoolopdracht met ook oog voor alle andere taken die leerkrachten vandaag moeten doen.

De minister wil misschien al wel al bepaalde maatregelen nemen om de job aantrekkelijker te maken, maar het is onduidelijk met welk budget én het hele pact komt dus pas na het onderzoek. Voor alle duidelijkheid: dit moet je lezen als extra onderzoek, want er zijn al zeker onderzoeken over werkdruk bij het onderwijspersoneel. Er zijn cijfers van de SERV, er is het TALIS-onderzoek van de OESO, enz. Deze onderzoeken zijn natuurlijk niet van gisteren, maar van enkele jaren geleden, maar je hoeft geen genie te zijn dat maatregelen als het m-decreet voor meer werk kunnen hebben gezorgd.

Het lijkt me dat er vandaag enkel verliezers zijn. De bonden zullen weggezet worden als behoudsgezinde organisaties, de minister als iemand die dit niet kon oplossen, de leerkrachten foutief als mensen die niet een schamel uurtje meer willen werken,…

Maar de echte verliezers? Dat zijn we collectief. Ik ga even aan zelfplagiaat doen en een stuk van een eerdere post herhalen.

Het lerarentekort duikt af en toe in de media op, maar is voor veel scholen vandaag al een acute werkelijkheid. Ik sprak  verschillende directies ook buiten Antwerpen die ook al met de handen in de haren zitten. Elke ochtend vrezen ze de mail dat er een leerkracht ziek zou zijn.

En het zal enkel maar erger worden. De cijfers die je hoort over mogelijke tekorten tegen 2020 (binnen 3 jaar) gaan tussen de 14000 en 20000 leerkrachten te weinig. Die cijfers verbergen grote regionale en inhoudelijke verschillen. Een leerkracht wiskunde, Frans of wetenschappen is nu al een witte raaf aan het worden. Als je wil weten wat dit concreet kan betekenen, in Nederland kennen ze die realiteit al goed:

Tegelijkertijd daalt al jaren op rij het aantal studenten in de lerarenopleiding. Samengevat: we hebben meer leerkrachten nodig, het aantal studenten daalt. Een onverhoopte stijging van studenten volgend academiejaar lost zal trouwens het probleem van het lerarentekort niet oplossen, enkel milderen. En oja, dan is er nog het probleem dat veel jonge leerkrachten binnen de vijf jaar stoppen.

De vrees voor een negatieve spiraal is niet denkbeeldig: steeds minder leerkrachten, daardoor steeds meer druk voor de leerkrachten die er wel nog zijn, job die hierdoor nog onaantrekkelijker lijkt te worden,…

Als je nu al depressief bent, lees niet verder, want er is meer…

Bekijk even de volgende slide over het effect van ervaren en onervaren leerkrachten:

Deze grafiek moet je combineren met deze tweede grafiek:

Yep, in Vlaanderen komen onervaren leerkrachten het vaakst voor groepen die het zwakst aan de start komen. Weet ook dat het effect van de leerkracht bij die groep net groter is. Dit aanpakken zou imho een groter positief effect hebben om de huidige ongelijkheid in onderwijs weg te werken dan enige andere onderwijshervorming.

Ik heb geen makkelijke oplossingen, ik vrees dat die er niet zijn. Ik probeer mijn steentje bij te dragen door met mijn collega’s zoveel mogelijk jongeren warm te maken voor onderwijs en hen zo goed mogelijk te vormen. Maar we kunnen het niet alleen.

Maar uitstel – lees afstel – nee, dat is geen oplossing.