Streven naar perfectie is niet hetzelfde als streven naar excellentie. Dat laatste is namelijk de ambitie om zeer goed of zelfs de beste in iets te willen zijn, en dat is niet noodzakelijk hetzelfde als een foutloos parcours of eindproduct. Jean-Christophe Goulet-Pelletier en collega’s onderzochten de link tussen beide houdingen/persoonlijkheidstrekken en creativiteit.

Hiervoor legden in een eerste studie 279 studenten onderzoek zowel testen af die perfectionisme als streven naar excellentie in kaart brengen en vervolgens een test op divergent denken. Tot slot werd ook hun ‘openness’ gecheckt, een karaktertrek uit de Big Five, waarbij gekeken werd in welke mate ze openstaan voor ervaringen, indrukken van buitenaf, verbeelding,…

Wat bleek? Hoe meer een student voor excellentie streef, hoe origineler die student uit de hoek kwam en hoe meer open hij of zij stond voor ervaringen. Een grote streven naar perfectie ging dan weer gepaard met minder originele ideeën in de creativiteitstest en minder openstaan voor indrukken. De onderzoekers vermoeden dat streven naar perfectie mensen minder flexibel maakt in hun denken.

Een tweede studie met 401 studenten bevestigde dit resultaat en toonde vervolgens ook nog iets bijzonders: de studenten bleken slecht in het inschatten van hun eigen creativiteit. Vrij vertaald: studenten die streven naar perfectie, merken niet dat ze hierdoor minder creatief zijn.

Abstract van het onderzoek:

The standards that a person pursue in life can be set in a rigid or flexible way. The recent literature has emphasized a distinction between high and realistic standards of excellence, from high and unrealistic standards of perfection. In two studies, we investigated the role of striving towards excellence (i.e., excellencism) and striving towards perfection (i.e., perfectionism) in relation to divergent thinking, associative thinking, and openness to experience, general self-efficacy, and creative self-beliefs. In Study 1, 279 university students completed three divergent thinking items, which called for creative uses of two common objects and to name original things which make noise. A measure of openness to experience was included. Results from multiple regression indicated that participants pursuing excellence tended to generate more answers and more original ones compared with those pursuing perfection. Openness to experience was positively associated to excellencism and negatively associated to perfectionism. In Study 2 (n = 401 university students), we replicated these findings and extended them to associative tasks requiring participants to generate chains of unrelated words. Additional individual differences measures included general self-efficacy, creative self-efficacy, and creative personal identity. The results suggested that excellencism was associated with better performance on divergent thinking and associative tasks, compared with perfectionism. Excellencism was positively associated with all four personality variables, whereas perfectionism was significantly and negatively associated with openness to experience only. Implications for the distinction between perfectionism and excellencism with respect to creative indicators are discussed. In addition, the paradoxical finding that perfection strivers had high creative self-efficacy and creative personal identity but lower openness to experience and poorer performance on objective indicators of creative abilities is discussed.