De laatste paar maanden heb ik op verschillende plaatsen het concept van de-implementeren laten vallen. Recent bijvoorbeeld op de Vlaamse-Nederlandse onderwijstop. Ik haalde het concept bij Hamilton, Hattie en Wiliam, al is het idee ook al veel ouder en komt het net als evidence-based en evidence-informed uit de gezondheidszorg. Kris van den Branden raakte recent ook geïnteresseerd toen ik er over sprak in een vergadering en schreef er nu deze blogpost over.

Er is een deeltje in de promo-tekst van het boek van Hamilton en beroemde collega’s, die me enorm aansprak: “It’s time to get our lives back—without harming student learning”.

Ik herken veel van het denken van Dylan Wiliam in het boek en concept, zeker omdat hij het eerder al had over het belang van “opportunity cost” in onderwijs:

Opportunity cost is de kosten die een persoon of organisatie betaalt voor het maken van een bepaalde keuze in plaats van een andere keuze. Het is de kosten van het verlies van mogelijkheden die je hebt gehad als gevolg van het maken van de keuze.

In onderwijs moeten we steeds keuzes maken. Je kan elke euro maar 1 keer uitgeven, elke minuut die weg is, komt niet meer terug. Hoe kunnen we goede afwegingen maken zodat de tijd die we met onderwijs bezig zijn er toe doet. En dit betekent dus soms bepaalde zaken niet meer doen.

Begrijp me niet verkeerd, er toe doen wil niet zeggen dat we enkel nog maar hyper-efficiënte leeractiviteiten moeten doen, onderwijs is meer dan dat. Maar het idee van minder zinvolle en effectieve aanpakken te laten verdwijnen en zo tijd en ruimte te maken voor onszelf als lesgever, ondersteuner, directeur,… of om gewoon echt zinvol met je leerlingen of studenten bezig te kunnen zijn op een manier die hen zaken leert, hen aanzet tot denken, hen mee vormt.

Kris verwijst in zijn blog naar onze mytheboeken om keuzes te maken waar je bijvoorbeeld tijd mee kan winnen. Dat is fijn, en wie ben ik om dit tegen te spreken :).

Belangrijke elementen zijn dat het niet enkel hoeft te gaan over het stopzetten van wat je doet (remove), je kan het ook verminderen (reduce), aanpassen (re-engineer) of vervangen (replace). We weten dat iets nieuws invoeren behoorlijk pittig kan zijn, maar met iets stoppen kan ook een uitdaging zijn (denk maar aan stoppen met roken of dichter bij huis met snoep 😉 ). Hamilton en co zien verschillende redenen waarom dit zo moeilijk is:

• Ons brein is ontworpen om steeds meer er bij te nemen
• We hebben nu eenmaal geen delete-knop in ons hoofd, iets ‘on’leren is moeilijk
• Iets stopzetten zorgt vaak net voor weer wat je net niet wil: tijdelijk meer werk
• en ten slotte de wet van Parkinson die stelt “dat het werk van een taak uitdijt naar de tijd die beschikbaar is om een taak te realiseren” (bron), iets dat je wellicht kent van vergaderingen die meestal minstens de tijd duren die je ervoor voorzag.

Zelf vind ik het al een mooi startpunt als we telkens als we iets nieuws willen invoeren in onderwijs, ons afvragen waar we de tijd gaan halen. En er niet direct van uitgaan dat het er wel bij kan. Zo zijn de basisvaardigheden wellicht ook deels in de verdrukking geraakt. En stel dat we dit principe hanteren op elk niveau, klas, school en beleid…

Heb je tijd over, kun je hier een video bekijken over het boek: