Een trend die me opvalt de voorbije dagen is hoe iedereen de toekomst weer lijkt te kunnen voorspellen. Zelfs Marc Van Ranst valt in interviews vaak uit zijn rol met voorspellingen over de postcorona-crisis, maar als topviroloog ben je niet noodzakelijk expert op alle gebied. Er zijn mensen die op bepaalde gebieden beter zijn dan anderen in wat we educated guesses noemen omdat ze bijvoorbeeld een welbepaald effect van eerdere crisissen hebben onderzocht. Maar net zoals weinigen konden voorspellen wat er nu gebeurt, is het vaak toch nog behoorlijk onzeker wat dit alles voor effect zal hebben op langere termijn.
De vele voorspellingen zijn volgens mij vooral leerrijk om een heel andere reden: ze leggen vaak de hoop of de vrees bloot van diegene die de voorspelling uitspreekt over milieu, de samenleving, democratie, onderwijs,… Ik lees ze zelf vooral zo. Het kan handig zijn in de toekomst. 😉
X, Y of Einstein? 
De exact wetenschappelijke voorspellers (data scientists voor de vrienden) en de minder exacte waarzeggers (futurologen en thought leaders) zijn beide interessant om over de toekomst na te denken.
Data scientists doen dat onderbouwd op feiten in de huidige toestand en met de veronderstelling dat de wereld op dezelfde manier zal ‘reageren’ in de toekomst.
De futuroloog probeert out of the box te denken en de bestaande patronen te overstijgen om zo een what if scenario te bedenken.
Waar beide een goed idee moeten hebben over het toepassingsgebied waarover ze praten, is het mijns inziens voor de laatste groep niet echt noodzakelijk dat ze ook experts in het vak domein moeten zijn. Juist omdat ze soms zaken gaan poneren die bepaalde denkpatronen in vraag kunnen stellen en afwijken van de betreden paden. Daarmee kunnen zij de trigger zijn voor vernieuwing. Denk in dit verband ook aan verschillende science fiction auteurs.
Waar je absoluut gelijk in hebt is dat dit niet mag leiden tot kermis waarzeggerij, die een educated guess doet om de mensen naar de mond te praten of aan populisme te doen.