Deze tweet van Peter Kwint inspireerde deze post:

Het was me namelijk ook al opgevallen hoe vaak ik dergelijke spotjes hoorde op de Nederlandse radio. We weten uit cijfers van het Nederlandse CBS ook hoe enorm verveelvoudigd de bedragen zijn die naar schaduwonderwijs gaan en er zijn verschillende aanwijzingen dat Covid19 deze evolutie nog versterkt heeft.

De situatie in Vlaanderen is wellicht niet echt anders. Historisch was het aandeel van schaduwonderwijs relatief kleiner dan de rest van de OESO-landen, maar ook hier zijn er aanwijzingen van groei, zowel in de vorm van privéscholen, als in bijles (zie ook dit interview en dit boek uitgegeven door Politea dat vorig jaar verscheen). Roger Standaert vermoedt dat het nog meer een vlucht zal nemen door de centrale toetsen die er aankomen, al hangt dit ook af van welke rol die testen zullen spelen in onderwijs. Hierover zou zeer binnenkort meer informatie komen.

Opgelet, niet alle vormen van schaduwonderwijs betekenen privatisering of gaan gepaard met stijgende ongelijkheid. Denk bijvoorbeeld aan de zomerscholen en de vele tutor-programma’s die momenteel lopen om (corona)achterstand weg te werken. Maar vaak is het wel zo, zoals Peter Kwint opmerkt, dat in tegenstelling met ons onderwijs in de verschillende koepels en netten, dat het de ouders een pak geld kan kosten en zo niet voor iedereen is weggelegd.

Internationaal beweegt er veel in deze sector, al gaat het verschillende kanten op. Zo kreeg het publieke onderwijs in de VS zware klappen door Corona en lopen de scholen van de overheden er leeg. Anderzijds heeft China de voorbije maanden erg ingehakt in de bijlesindustrie. Zo mogen online bijlesbedrijven geen winst meer maken – iets wat de Amerikaanse tech-wereld ook zou treffen – en die beslissing werd al snel gevolgd door een verbod op zowat alle commerciële bijlessen.

De (berichten over) dalende onderwijskwaliteit en ook het lerarentekort versterken wellicht de evolutie naar meer schaduwonderwijs en beide tendensen kunnen voor een verdere spiraal zorgen. Wat als de schaarse leraren steeds vaker voor geld zouden kiezen, eerst door voor bijles te kiezen in plaats van regulier onderwijs, of door over te stappen naar privé-scholen? We bevroegen het in Teacher Tapp en er is een deel van ons lerarenkorps dat er wel degelijk voor openstaat:

Samengevat: de privatisering zeker rond het onderwijs neemt toe en er is een potentieel voor meer privatisering waarbij verschillende huidige tendensen zoals dalende onderwijskwaliteit, lerarentekort en corona een versterkend effect kunnen hebben. Of… we gaan de Chinese weg op, maar die kans lijkt me klein.